Twórczynią podstaw teorii integracji sensorycznej jest Anna Jean Ayres (1920–1988), doktor psychologii i terapeuta zajęciowy. W swoim przełomowym dziele „Sensory Integration and the Child”, Ayres opisała integrację sensoryczną jako fundament naszego codziennego funkcjonowania.
To proces, w którym nasz mózg nie tylko odbiera bodźce – dźwięki, dotyk, zapachy, smaki oraz bodźce wzrokowe – ale przede wszystkim skutecznie je przetwarza, organizuje i nadaje im odpowiedni sens, umożliwiając adekwatne reagowanie.

Wyobraź sobie mózg jako doświadczonego dyrygenta, który koordynuje różne instrumenty (czyli nasze zmysły), aby stworzyć spójną melodię codziennego życia. Gdy każdy z tych „instrumentów” działa właściwie, uczymy się, poruszamy, nawiązujemy relacje i podejmujemy decyzje. Jeśli jednak którykolwiek z nich jest niezsynchronizowany, cała symfonia może zostać zaburzona – tak właśnie dzieje się w przypadku problemów z integracją sensoryczną.

Dzięki temu mechanizmowi nasze ciało i umysł potrafią razem interpretować bodźce z otoczenia i dostosowywać nasze reakcje do zmieniających się warunków. Zaburzenia w tej sferze mogą prowadzić do trudności w nauce, problemów z koncentracją, a nawet wyzwań w zakresie koordynacji ruchowej i utrzymania równowagi. Praca Jean Ayres otworzyła drzwi do głębszego zrozumienia, jak kluczową rolę odgrywają nasze zmysły w kształtowaniu umiejętności i zachowań, co ma fundamentalne znaczenie nie tylko dla dzieci, ale również dla dorosłych.

Skąd się biorą problemy z integracją sensoryczną?

Problemy z integracją sensoryczną mogą mieć różne źródła.
Mogą wynikać z:
– Genetyki – u niektórych dzieci i dorosłych predyspozycje do zaburzeń sensorycznych mogą być dziedziczne.
– Nieprawidłowego rozwoju mózgu – zarówno przedwcześnie urodzone dzieci, jak i osoby z zaburzeniami neurologicznymi, mogą mieć trudności w przetwarzaniu informacji zmysłowych.
– Urazów i stresu – uszkodzenia neurologiczne, urazy głowy czy stres (również ten związany z cesarskim cięciem) mogą zaburzać delikatną równowagę, jaką utrzymuje mózg podczas odbierania bodźców.

Integracja Sensoryczna: Nie Tylko dla Dzieci

Choć najczęściej o integracji sensorycznej mówi się w kontekście rozwoju dzieci, problem może dotyczyć również dorosłych. U najmłodszych zaburzenia sensoryczne najczęściej ujawniają się w formie nadwrażliwości – gdzie nawet delikatny dotyk czy cichy dźwięk mogą wywoływać intensywny ból lub niepokój – albo braku wrażliwości, kiedy organizm nie reaguje wystarczająco na silniejsze bodźce. Takie trudności wpływają nie tylko na zdolność nauki, ale także na relacje z rówieśnikami, rozwój emocjonalny oraz umiejętność radzenia sobie w codziennych sytuacjach.
U dorosłych objawy zaburzeń integracji sensorycznej często są bardziej subtelne, lecz nie mniej uciążliwe. Mogą przejawiać się między innymi w problemach z koncentracją, niezdarnością, nadmierną reakcją na hałas czy intensywne oświetlenie. Dla osoby dorosłej, codzienne sytuacje – praca w głośnym biurze, podróż w zatłoczonym metrze lub pobyt w miejscach o silnych bodźcach wizualnych – mogą stać się źródłem stresu i dezorientacji. Bo choć dorosły jest w stanie „wytrzymać” w dyskomforcie, to takie zaburzenia mogą wpłynąć na wydajność w pracy, relacje interpersonalne, a nawet na ogólne samopoczucie fizyczne i psychiczne.

Współczesne badania nad neuroplastycznością wskazują, że mózg dorosłych, podobnie jak u dzieci, może ulegać korzystnym zmianom pod wpływem odpowiedniej terapii. Zatem nie chodzi tu jedynie o terapie dzieci, ale również o metody dostosowane do dorosłych, które pomagają radzić sobie z wyzwaniami współczesnego świata – od pracy biurowej, przez intensywne życie miejskie, aż po codzienne relacje społeczne. Wsparcie w zakresie integracji sensorycznej może więc znacząco poprawić jakość życia, pomagając każdemu, niezależnie od wieku, odnaleźć równowagę w otaczającym nas świecie.

Jak Wspierać Integrację Sensoryczną?
Badania naukowe (m.in. Ayres, 1972; Miller et al., 2007) potwierdzają, że odpowiednia terapia sensoryczna może pomóc w uporządkowaniu tego zmysłowego chaosu.
Terapia Integracji Sensorycznej polega na świadomym, kontrolowanym stymulowaniu różnych zmysłów – od dotyku, przez ruch, aż po dźwięki. Dzięki temu mózg uczy się, jak lepiej przetwarzać i integrować informacje, co przekłada się na poprawę funkcjonowania w codziennych sytuacjach.
Programy terapeutyczne dostosowane do indywidualnych potrzeb mogą znacząco wpłynąć na poprawę jakości życia zarówno dzieci, jak i dorosłych.

W SensoLyke wiemy jak jak ważny to temat, dlatego nieustannie pracujemy nad poszerzaniem naszej oferty programów, tak by jak najlepiej wspierać naszych klientów!