Definiuje się je jako warunki, w których występuje nieprawidłowość w przetwarzaniu sensorycznym, czyli odbieraniu, interpretowaniu i reagowaniu na bodźce zmysłowe. Te zaburzenia mogą wpływać na różne zmysły, takie jak dotyk, wzrok, słuch, węch, smak oraz równowagę.
Oto kilka przykładów zaburzeń sensorycznych u dorosłych:
1. Nadwrażliwość sensoryczna (nadreaktywność): Osoby z nadwrażliwością sensoryczną mają intensywną reakcję na bodźce zmysłowe. Mogą być przewrażliwione na dotyk, dźwięki, światło, zapachy lub smaki. Mogą odczuwać dyskomfort lub ból w odpowiedzi na bodźce, które innym osobom wydają się normalne lub nieprzeszkadzające.
2. Podwrażliwość sensoryczna (hiporeaktywność): Osoby z podwrażliwością sensoryczną mają zmniejszoną reakcję na bodźce zmysłowe. Mogą mieć trudności z odczuwaniem i rozpoznawaniem pewnych bodźców. Na przykład, mogą nie reagować na dotyk, nie słyszeć pewnych dźwięków, lub nie odczuwać pewnych temperatur.
4. Hyposensytywność proprioceptywna: Propriocepcja odnosi się do zmysłu wewnętrznego położenia i ruchu naszego ciała. Osoby z hyposensytywnością proprioceptywną mogą mieć ograniczoną świadomość dotyczącą swojego ciała, trudności w koordynacji ruchowej i regulacji napięcia mięśniowego.
5. Hiperreaktywność wzrokowa: Osoby z hiperreaktywnością wzrokową mogą być przewrażliwione na światło, migotanie lub kontrast. Mogą mieć trudności w adaptacji do zmieniających się warunków oświetleniowych lub do pracy z ekranami komputerów.
Przykładowe objawy zaburzeń integracji sensorycznej u osób dorosłych:
- Unikanie pewnych rodzajów ubrań
- Niechęć do zatłoczonych miejsc, stania w kolejce
- Trudności w kontaktach intymnych
- Niechęć do chodzenia po nierównym podłożu z uwagi na zachwiania równowagi
- Unikanie jazdy windą
- Lęk przed lataniem samolotem
- Choroba lokomocyjna
- Nadmierne zwracanie uwagi na dźwięki w tle
- Trudności w opanowaniu jazdy samochodem
- Trudności w wykonywaniu prac, angażujących sferę ruchową, np. obsługa xero
- Ubogi repertuar żywieniowy
- Postrzeganie siebie jako osoby niezgrabnej/niezdarnej
Zaburzenia sensoryczne u dorosłych są realnym wyzwaniem, które może wpływać na codzienne funkcjonowanie i jakość życia. Niezależnie od rodzaju zaburzenia, istnieje wiele strategii, terapii i wsparcia, które mogą pomóc w radzeniu sobie z tymi trudnościami.
Ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem lub specjalistą w dziedzinie zaburzeń sensorycznych, aby uzyskać dokładną diagnozę i dostosowany plan leczenia.
Zaburzenia sensoryczne są indywidualne i każda osoba może mieć unikalne doświadczenia i potrzeby.
W społeczeństwie coraz większa uwaga jest poświęcana rozumieniu i akceptacji różnych potrzeb sensorycznych. Dążenie do tworzenia bardziej przyjaznych środowisk, zarówno w miejscu pracy, jak i w społeczności, jest ważne dla zapewnienia uczestnictwa i pełnego potencjału dla wszystkich osób, niezależnie od ich doświadczeń sensorycznych.